عربستان دیگر از درگیری مستقیم با ایران اجتناب نمی کند / در خاندان سلطنتی سعودی، همه حامی تنش با تهران هستند

المانیتور نوشت: ملک سلمان ایدئولوژیک‌ترین، فرقه‌ای‌ترین و قاطعانه‌ترین سیاست خارجی در تاریخ مدرن عربستان را در پیش گرفته است. پس از چند دهه احتیاط و ریسک گریزی، پادشاه جدید عربستان و تیم مشاورانش سیاست‌هایی جسورانه را در دستور کار قرار داده‌اند. آن‌ها برای جلوگیری از قدرت گرفتن حوثی‌ها در یمن برنامه‌های خشنی را به اجرا گذاشتند و وارد نبردی تمام‌عیار با رقیب سنتی خود یعنی ایران شدند که تمام منطقه را در این جنگ نیابتی درگیر کرد. به گزارش «انتخاب»، سعودی‌ها به دلیل پافشاری در برخورد با حوثی‌ها در این نبرد منطقه‌ای از حمایت دو متحد سابق خود یعنی عمان و پاکستان محروم شدند. از طرفی ایران با میل و رغبت به جنگ در یمن راضی بود چرا که دولت‌های دشمنش در خلیج‌فارس، در یمن سرگرم شده بودند و ایران بدون اینکه هزینه چندانی بپردازد به پیشروی‌های گسترده در سوریه و عراق پرداخت. این جنگ همچنین موجب تخریب چهره نظام سلطنتی عربستان در جهان غرب شد. خبرهایی که از هدف قرار دادن چندین هزار غیرنظامی در یمن به جهان مخابره می‌شد باعث شد که حامیان غربی عربستان با احتیاط بیشتری به ادامه روابط با این کشور فکر کنند. پس از این حوادث بود که پرونده دخالت عربستان در فاجعه یازده سپتامبر نیز به جریان افتاد و اوضاع را بیش از پیش برای این کشور وخیم کرد. در مراسم حج امسال اگرچه عربستانی‌ها برای جلوگیری از تکرار حوادث سال قبل تدابیر شدیدی اندیشیده بودند و مشکل چندانی به وجود نیامد اما درگیری‌های اخیر با ایران موجب شد که حجاج ایرانی در مراسم امسال حاضر نشوند و ایران عربستان را مسئول این امر معرفی کند. ایران خواستار آن است که مسئولیت برگزاری مراسم حج به یک مجموعه بین‌المللی اسلامی واگذار شود. پاسخ مفتی اعظم عربستان بی‌سابقه بود. مفتی اعظم شیخ عبدالعزیز آل شیخ، اعلام کرد که شیعیان ایرانی مسلمان نیستند و از دین باستانی ایران پیش از اسلام پیروی می‌کنند. چنین سخنانی در مورد شیعیان یادآور روزهای اولیه ایجاد وهابیت است. از سوی دیگر یکی از مقامات ارشد عربستان، شاهزاده خالد الفیصل، فرماندار مکه، ایرانیان را به دروغ‌گویی متهم کرد. به نظر می‌رسد ریاض در حال ریختن بنزین بر آتش جنگی در جهان اسلام است. شواهد و قراین حاکی از آن است که در خاندان سلطنتی کسی مخالف چنین رویکردی در قبال ایران نیست. هر دو شاهزاده یعنی محمد بن نایف و محمد بن سلمان حامیان سرسخت یک سیاست شدید علیه ایران هستند. هرچند در پشت‌صحنه، شایعاتی از نارضایتی محمد بن سلمان (وزیر دفاع) در مورد جنگ یمن وجود دارد، با این حال، هیچ نشانه‌ای از نارضایتی از پدرش، شاه سلمان مشاهده نمی‌شود و تنها چیزی که برای تمام آن‌ها مهم تلقی می‌شود یک سلطنت مطلقه و قدرتمند است. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد عربستان پس از سال‌ها اجتناب از درگیری مستقیم، حالا سیاست‌هایی در راستای به راه انداختن جنگی ایدئولوژیک با ایران را در پیش‌گرفته است. پیش از این سیاست خارجی عربستان در قبال ایران، مصر، تحولات یمن، شیعیان بحرین، بهار عربی و بسیاری از تحولات در منطقه، غیرمستقیم و محتاطانه بود اما ملک سلمان راه دیگری را در پیش‌گرفته است. به‌طور مثال اخیراً رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان شاهزاده ترکی الفیصل در یک میتینگ حزبی سازمان مجاهدین خلق (گروه مخالف جمهوری اسلامی ایران) در فرانسه حضور یافت و خواستار سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی در ایران شد. ادامه دادن به این سیاست تهاجمی با توجه به ناآرام بودن بازار نفت برای عربستان سخت خواهد بود. به نظر می‌رسد حضور شاهزاده نایف در مجمع جهانی سازمان ملل فرصت مغتنمی است که عربستان و آمریکا به گفت‌وگو بنشینند و در مورد پایان دادن به این جنگ بزرگ در خاورمیانه چاره‌ای بیندیشند.